Những năm gần đây, khi sức khoẻ tâm thần dần là một vấn đề quan tâm và thảo luận nhiều thì các nhà văn, cây bút cũng góp thêm nhiều tiếng nói. Dưới đây là 4 cuốn sách với những trang viết đầy chân thực, xúc động về hành trình vượt qua và đối diện, phân tích các vấn đề tâm lý của các tác giả.
Mỗi cuốn sách sẽ giúp bạn nhận ra ai trong mỗi chúng ta cũng đều chịu tác động của sức khỏe tâm thần. Nếu không phải là chính bản thân ta trải qua, thì là một người bạn, một người thân đang chịu đựng những điều đó. Hiểu về nó, hoặc được chia sẻ về nó sẽ giúp ích rất nhiều.
Đại dương đen - Đặng Hoàng Giang
Trở lại sau cuốn sách “Tìm mình trong thế giới hậu tuổi thơ”, tác phẩm lần này của Đặng Hoàng Giang thực tế hơn và cũng trần trụi hơn rất nhiều. Cuốn sách được chia làm hai phần rõ ràng.
Phần một là 12 câu chuyện của những số phận và mảnh đời khác nhau, với những hoàn cảnh đa dạng. Phần hai là những phương pháp do tác giả tổng hợp lại từ việc trị liệu hóa học, trị liệu tâm lý lẫn cách sống chánh niệm.
Các phương pháp điều trị được lấy dẫn chứng từ các nguồn chất lượng và viết dưới giọng văn dễ hiểu dễ áp dụng. Với việc khai thác cuộc đời của nhiều nhân vật, cuốn sách đã kể ra được nhiều hoàn cảnh sống, lứa tuổi và nhiều hành trình chữa trị khác nhau.
Có người đã tìm được lời giải đáp và có người vẫn còn mắc kẹt. Tác giả đã chỉ ra điểm giao nhau trong những câu chuyện là sự lạnh lùng của hệ thống chăm sóc y tế tại Việt Nam và định kiến của gia đình, xã hội.
Bên cạnh kể lại những sang chấn trong quá khứ hay những vấn đề đang gặp phải hiện tại, các nhân vật cũng nói rất nhiều về khao khát sống hạnh phúc, hòa hợp với gia đình và có ích cho xã hội.
Cuối cùng, khi gấp lại cuốn sách, bạn sẽ thấy một góc nhìn tốt hơn về trầm cảm. Đó là việc vẽ nên một bối cảnh về điều trị bệnh tâm lý ở Việt Nam, cũng như các kiến thức về tâm lý, tham vấn để người đọc có hiểu biết y học tốt hơn.
Những điều giữ tôi còn sống - Matt Haig
Trầm cảm có thể xảy đến với bất kỳ ai, ở độ tuổi nào, công việc nào, thời đại nào. Cho dù bạn có một tuổi thơ êm đẹp, cho dù bạn có giàu sang, dù bạn là người bình thường hay bạn nổi tiếng, bạn sống ở ngoại ô hay đô thị, thì điều đó cũng chẳng có ý nghĩa gì.
Trầm cảm vẫn có thể đến với bạn bất cứ lúc nào. Đương nhiên Matt Haig cũng không ngoại lệ, ông đã từng là nô lệ của “con chó đen” ấy, ông đã chịu đau đớn và giày vò suốt nhiều năm tháng tuổi trẻ của mình
Tác giả đã chia sẻ về quãng thời gian bị trầm cảm của mình. Với ông, giữa những hỗn độn của tâm trí, lộn xộn và hỗn mang khi không có một điều gì níu ông lại, thì những cuốn sách đã mang đến cho ông hy vọng. Chỉ riêng điều đó thôi cũng đủ lý do để giữ ông lại trên đời.
Ông nói rằng “Một cái mác sáo rỗng gắn liền với các mọt sách là “những kẻ cô đơn”, nhưng đối với tôi sách là cách để tôi khỏi cô đơn.” Lối viết của Matt Haig trong cuốn sách này rất nhẹ nhàng, như một lời tâm sự với những trái tim đang bị tổn thương, một sự đồng cảm và trải lòng vô cùng chân thật.
Cuốn sách đồng thời cũng chỉ ra: “Những điều bạn không nên nói với người trầm cảm”, “ Làm thế nào để sống?”, “Làm gì khi cơn trầm cảm kéo đến? “Những điều giúp bạn cảm thấy khá hơn”, hay "Người trầm cảm tin vào điều gì để sống?",..
Matt Haig đã thực sự thành công khi truyền tải thông điệp về tình yêu, về lòng thấu hiểu, về sự dũng cảm của con người. Matt Haig nợ Andrea một cuộc đời. Còn những người có cơ hội được đọc sách của anh, nợ ông một lời cảm ơn từ tận đáy lòng.
Khi mà nhờ ông và cuốn sách người đọc đã phần nào hiểu được đâu là điều đã giữ mình còn sống.
Một câu chuyện chán đời buồn cười - Ned Vizzini
Ấn tượng đầu tiên của với độc giả là tên quyển sách. Chúng ta tưởng rằng sẽ được cười nhiều khi đọc nhưng thực ra lại không phải vậy. Xuyên suốt câu chuyện là một cảm giác hết sức nhẹ nhàng, cuộc sống cứ trôi đi theo dòng suy nghĩ của nhân vật.
Tác phẩm lấy bối cảnh ở khoa tâm thần, tập trung xoay quanh một cậu thiếu niên tên Craig Gilner đến để điều trị bệnh. Chính cái không gian có phần không bình thường cùng những nhân vật cũng không bình thường này đã đem đến rất nhiều chi tiết thú vị, sâu sắc.
Craig đã tìm lại được ý nghĩa của cuộc sống, nhưng trước đó cậu đã phải trải qua một hành trình thật lắm gian khổ và buồn bã. Có thể Craig chính là một ví dụ điển hình của những người trẻ thời nay.
Đôi khi họ nghĩ mình có thể làm chủ được tất cả, nhưng rồi sau đó chính họ lại lâm vào những sự khủng hoảng tâm lý không lối thoát. Truyện vừa hài hước, tinh nghịch, vừa lắng đọng, vẽ nên bức tranh của một xã hội thu nhỏ của những con người đang vật lộn đi tìm ý nghĩa cuộc sống.
Nhân vật chính tuy bị trầm cảm nhưng lại luôn có một phần nhỏ trong tâm trí hướng tới những điều tốt đẹp. Càng đọc bạn sẽ càng nhập tâm vào nhân vật hơn, bạn sẽ hiểu thế nào là trầm cảm, những suy nghĩ của những người trầm cảm. Sau khi khép lại cuốn sách, giá trị lớn nhất ở lại trong bạn vẫn là những điều tốt đẹp của cuộc sống.
Bay trên tổ chim cúc cu - Ken Kesey
Câu chuyện về những người bệnh tâm thần từ lâu bị coi là vô dụng, thiểu năng suy nghĩ và tất nhiên là không còn tự quyết định quyền tự do của bản thân. Họ nhưng những cái bóng run rẩy trong màn đêm cho tới khi McMurphy là người mang lại ánh sáng cho họ.
Hắn là người dạy cho họ biết đứng dậy phản kháng lại những xiềng xích đã gông trên tay họ quá lâu tới mức những con bệnh coi chúng là tự nhiên là một phần của cơ thể chính mình.
Trong những ngày sống ở trại, tình yêu tự do, sở thích tung hoành của hắn đã làm nên một cuộc cách mạng, tạo nên mối liên kết giữa những bệnh nhân tâm thần. Nó nhắc họ nhớ về cuộc sống, về cá tính của mình trước khi vào trại. Và về cả những điều đẹp đẽ của một kẻ đã từng là mình trước khi trở thành bệnh nhân tâm thần.
Đây là một tác phẩm có cả hài lẫn bi. Ở đó, một kẻ cờ gian bạc lận đã ngấm vào máu bỗng trở thành người hùng của những kẻ tâm thần. Và việc được làm chính mình, làm một con người thực thụ là cả một hành trình đấu tranh không hề dễ dàng.
Tác phẩm chạm tới những câu hỏi sâu xa, phức tạp nhất về tự do và khuôn khổ, cá nhân và hệ thống, bình thường và bất thường, tỉnh táo và điên loạn.