10 năm về trước, trong một chiều mưa, một em mèo hoang gầy rộc, liệt nửa người lết đến chân mình. Em ngước lên nhìn mình như thể mình là hy vọng cuối cùng trong đời nó.
Mình mang em về nhà. Từ đó, mình bắt đầu chăm sóc chó mèo hoang.
Là một trong những thành viên đầu tiên của trạm cứu hộ mèo Hà Nội, mình gặp đủ kiểu phản đối. Cư dân mạng nói mình "đạo đức giả" vì không ăn chay mà bày đặt cưu mang mấy con mèo. Họ hỏi mình sao nhiều người khổ mà mình không cứu.
Bố mình thích ăn thịt chó. Với ông, việc cứu hộ của mình như một kiểu nổi loạn của tuổi dậy thì. Còn mẹ thì nơm nớp lo sợ gia đình lây bệnh từ chó mèo hoang.
Hồi đấy cứu hộ động vật bị xem là trò của những kẻ ủy mị rảnh rỗi. Thích thịt chó là chuyện thường, còn thương yêu chó mèo thì không. Những năm sau đó, hàng tấn mèo nhập lậu từ Trung Quốc về bị thiêu sống - chẳng có cơn bão mạng xã hội nào lên tiếng.
Sau nhiều năm làm cứu hộ, mình dần hết ngạc nhiên về sự dã man của con người. Cảm giác như mồ hôi nước mắt của mình chẳng thấm vào đâu, chẳng khiến điều gì thay đổi. Chúng mình tiếp tục lủi thủi nhặt chó nhặt mèo, và kể lại câu chuyện của từng đứa trên mạng xã hội.
Năm ngoái, đùng một cái, bố mình bỏ ăn thịt chó vì "báo đài nói nhiều quá, thấy cũng tội". Còn mẹ mình thì sau nhiều năm gắn bó đã cưng em mèo nhà mình hơn con. Những bình luận ác ý về đội cứu hộ thưa thớt dần, rồi biến mất. Thay vào đó là hình ảnh đôi vợ chồng ôm đàn chó về quê tránh dịch, với rất nhiều bình luận yêu thương.
Sáng nay ngủ dậy, mình thấy cả nước phẫn nộ vì đàn chó ấy chết oan. Và mình nhận ra cuối cùng xã hội đã thay đổi rồi (tuy không phải ai cũng bắt kịp thay đổi đó).
Hoá ra, trong 10 năm làm cứu hộ, mình đang chứng kiến một cuộc dịch chuyển âm thầm trong nhận thức và văn hoá của người Việt. Nó chậm như chiếc kim giờ trên mặt đồng hồ, tưởng như đang không chạy. Nếu bạn cứ chăm chăm nhìn vào chiếc kim thì sẽ rất dễ mất kiên nhẫn. Nhưng nếu bạn tập trung làm những việc cần làm, thì khi nhìn lại bạn sẽ thấy mình đã tiến một bước xa.
Vậy nên nếu nhà bạn còn chỗ, hãy cưu mang một em chó, mèo. Nếu tường Facebook bạn còn trống, hãy đăng bài về những chú chó chết oan ngày hôm qua.
Mình biết các bạn đang rất đau lòng, và những tiến bộ xã hội như này diễn ra rất, rất, rất chậm - có khi cần đến vài thế hệ. Nhưng đừng bao giờ ngừng nói về nó. Mưa dầm thấm lâu. Mình chắc chắn đấy, vì mình đã nhìn thấy mưa thấm xuống rồi.